Bạn có biết cảm biến TPS (Throttle Position Sensor) chính là yếu tố quyết định hiệu suất tối ưu của xe máy không? Nếu bạn gặp phải tình trạng xe tăng tốc kém hoặc tiêu hao nhiên liệu không hợp lý, có thể lỗi từ cảm biến TPS đang là nguyên nhân.

Trong bài viết này, Tahico sẽ giúp bạn hiểu rõ cảm biến TPS xe máy là gì, nguyên nhân gây lỗi phổ biến và cách khắc phục hiệu quả. Đọc ngay để biết bí quyết giữ cho xe máy của bạn luôn vận hành trơn tru và tiết kiệm chi phí sửa chữa nhé!

Hệ thống cảm biến TPS xe máy là gì?

TPS, hay cảm biến vị trí bướm ga, đóng vai trò quan trọng trong hệ thống phun xăng điện tử của xe máy. Cảm biến này giúp phát hiện độ mở của bướm ga và truyền tín hiệu điện áp về ECU để điều chỉnh lượng nhiên liệu phù hợp.

TPS được gắn trực tiếp trên họng gió và kết nối với trục xoay của bướm ga thông qua khớp xoay. Khi bướm ga mở, trục sẽ xoay và gửi thông tin về độ mở bướm ga đến ECU.

Để hiểu rõ cách hoạt động của TPS, Tahico sẽ giúp bạn nắm vững cấu trúc của hệ thống này. TPS bao gồm một điện trở, một trục bướm ga và một điểm tiếp xúc di động.

Hệ thống phun xăng điện tử còn sử dụng ba cảm biến chính:

Cảm biến nhiệt độ khí nạp (IAT)
Cảm biến áp suất khí nạp (MAP)
Cảm biến vị trí bướm ga (TPS).

Nguyên lý hoạt động của TPS xe máy

Để xác định góc mở của bướm ga, cảm biến TPS sử dụng biến trở. Khi hệ thống Fi hoạt động, ECU cung cấp cho TPS điện áp trong khoảng 4.75-5.25 V. Dòng điện này giúp truyền tín hiệu từ TPS về ECU.

Khi bạn vặn tay ga, trục bướm ga kéo theo con trượt của biến trở, làm thay đổi điện áp. Khi nhả ga, điện áp truyền về ECU sẽ giảm. Dựa trên điện áp nhận được, ECU tính toán chính xác góc mở bướm ga và điều chỉnh lượng xăng lửa phù hợp.

Nếu điện áp từ 0.47-0.51 V, góc mở là 0 độ, nghĩa là bướm ga đóng hoàn toàn. Khi bướm ga mở dần, góc mở sẽ tăng từ 0 đến khoảng 50-60 độ. Khi điện áp đạt khoảng 4.3-4.4 V, bướm ga mở hoàn toàn và góc mở đạt khoảng 73-74 độ.

Nguyên nhân thường gặp khi cảm biến TPS bị lỗi

Trên đồng hồ xe, đèn cảnh báo vàng sẽ sáng nếu cảm biến IAT và FI gặp sự cố. Tuy nhiên, lỗi TPS thường khó nhận diện ngay do không có dấu hiệu rõ ràng.

Vì vậy, bạn cần đặc biệt chú ý quan sát tín hiệu từ đèn Fi. Một lỗi phổ biến là “đứt đuôi TPS”, khi bướm ga mở hoàn toàn nhưng dòng điện chập chờn, gây tín hiệu sai cho ECU và dẫn đến lỗi TPS. Ngoài ra, các nguyên nhân khác gây lỗi điện bao gồm:

Mạch trở than bị mòn hoặc IC Hall hỏng.
Dây điện bị đứt hoặc lỏng.
Dây tín hiệu bị chập cháy.
Hộp ECU bị hỏng, khiến cảm biến bướm ga xử lý tín hiệu sai và báo lỗi.

Dấu hiệu nhận biết lỗi TPS

Dấu hiệu rõ nhất của lỗi TPS là xe có vận tốc không ổn định, chậm hoặc yếu dù đã vặn ga. Điều này xảy ra vì hệ thống hoạt động không ổn định và tín hiệu truyền về ECU không chính xác.

Xe cũng có thể bị thiếu xăng nghiêm trọng, làm tăng hàm lượng CO và HO trong khí thải. Khi cảm biến TPS không hoạt động đúng, tỷ lệ gió và xăng có thể không đạt yêu cầu, khiến xe cạn xăng nhanh hơn.

Một dấu hiệu dễ nhận biết khác là đèn Fi nhấp nháy. Nếu đèn nhấp nháy 8 lần, có thể cảm biến TPS của bạn đang gặp vấn đề. Cũng cần lưu ý rằng bướm ga bị dơ có thể là nguyên nhân gây lỗi TPS.

Cách xác định lỗi TPS

Lỗi TPS có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến hiệu suất làm việc của xe, vì vậy việc xác định chính xác trạng thái lỗi là rất quan trọng. Có hai cách để xác định lỗi TPS:

Cách 1:

Quan sát các hiện tượng khi chạy xe: Nếu xe gặp hiện tượng trễ ga hoặc không tăng tốc như bình thường, có thể TPS đang gặp vấn đề. Lái thử xe để tránh tình trạng chết máy đột ngột. Nếu xe chậm hơn 10.500 RPM, lỗi TPS có thể là nguyên nhân.

Cách 2:

Sử dụng thiết bị và phần mềm kiểm tra chuyên biệt: Các công cụ và phần mềm chuyên dụng có thể giúp xác định chính xác lỗi TPS.

Phương án xử lý lỗi TPS

Sau khi xác định nguyên nhân gây lỗi TPS, bạn có thể quyết định thay mới hoặc sửa chữa tùy theo mức độ hỏng hóc. Đối với lỗi như dây điện đứt hoặc chạm mát, bạn có thể tự xử lý tại nhà bằng cách sử dụng công cụ chuyên dụng để điều chỉnh dây điện.

Nếu ECU hoặc các bộ phận khác bị hỏng, bạn nên thay mới ngay. Nếu tự thay tại nhà, hãy làm theo các bước sau:

Bước 1: Tháo họng xăng và vệ sinh.
Bước 2: Sử dụng tua-vít 4 cạnh để tháo lắp TPS cũ.
Bước 3: Lắp TPS mới vào, đảm bảo seal zin khít với họng xăng và lắp TPS mới đúng vị trí. Đảm bảo không siết quá chặt khi bắt ốc.
Bước 4: Chạy thử nghiệm để kiểm tra sự tương thích của TPS.

Hướng dẫn chi tiết vệ sinh cảm biến bướm ga đúng cách

Các bộ phận trên xe theo thời gian dễ bị bám bụi, và lớp bụi bẩn này có thể ảnh hưởng đến hiệu suất của động cơ. Khi bướm ga bị bẩn, bạn có thể gặp phải các vấn đề như:

Xe đột ngột chết máy: Bụi bẩn bám dày khiến không khí khó tiếp cận động cơ, làm giảm vận tốc không tải và dẫn đến việc xe bị chết máy.
Tăng tốc chậm và ì: Khi cảm biến bướm ga bị bẩn, lượng không khí và nhiên liệu vào động cơ không ổn định. Điều này khiến xe khó tăng tốc và không đủ không khí để đốt hết nhiên liệu.
Tiêu hao nhiên liệu cao: Nếu lượng xăng bơm vào động cơ không đủ do bướm ga bẩn, bạn sẽ gặp tình trạng hao hụt nhiên liệu.

Để khắc phục tình trạng này, hãy thực hiện theo các bước sau:

Bước 1: Chuẩn bị dụng cụ cần thiết

Bao gồm tua-vít, khăn lau, và bộ đồ nghề làm vệ sinh chuyên dụng.

Bước 2: Tháo cảm biến bướm ga

Cẩn thận tháo cảm biến bướm ga khỏi xe mà không làm hỏng các bộ phận khác.

Bước 3: Vệ sinh bướm ga

Phun dung dịch tẩy rửa vào mặt trong của cửa nạp bướm ga, sau đó lau sạch toàn bộ bướm ga và họng xăng. Lắp ráp lại từng chi tiết cẩn thận như ban đầu.

Những tiêu chí quan trọng khi mua cảm biến TPS cho xe

Cảm biến TPS STB

Cảm biến TPS STB là sản phẩm được sản xuất tại Đài Loan, thường được sử dụng trên các mẫu xe như Winner 150 và Sonic 150. Loại cảm biến này phù hợp với các họng gió có đường kính 32, 34, hoặc 36mm, giúp đảm bảo hiệu suất ổn định cho động cơ.

Cảm biến TPS Redleo

Khi xe gặp tình trạng tắt máy đột ngột hoặc mất garanti, cảm biến TPS Redleo là lựa chọn thay thế tuyệt vời cho cảm biến zin.

Với đường kính trong họng xăng là 27.3mm và đường kính ngoài là 46mm, TPS Redleo có bề mặt bên trong bóng loáng, giúp cải thiện hiệu suất động cơ.

Cảm biến TPS BRT

Được nhập khẩu từ hãng Keihin Nhật Bản và được bảo hành chính hãng tại Việt Nam, cảm biến TPS BRT là sự lựa chọn chất lượng cao cho các họng xăng có đường kính khoảng 32 – 34mm. Trên thị trường có nhiều phiên bản TPS BRT, bao gồm:

TPS BRT V1
TPS X (V2), X (V3)
TPS SONIC, CBR150, CB150R

Cảm biến TPS TA Racing

Sản phẩm TPS TA Racing được sản xuất tại Việt Nam, phù hợp cho xe với họng xăng lớn và ECU độ. Đây là lựa chọn lý tưởng nếu bạn cần tìm đúng vị trí của cảm biến bướm ga, tuy nhiên, TA Racing không thích hợp cho xe sử dụng ECU zin.

Cảm biến TPS SCK Racing

Cảm biến TPS SCK Racing được thiết kế cho các họng gió có đường kính từ 32 – 40mm. Với độ chính xác cao, cảm biến này đảm bảo dữ liệu từ bướm ga đến ECU không bị sai lệch. Đặc biệt, SCK Racing còn tương thích với mọi loại ECU, kể cả ECU zin.

Lời kết

Hiểu rõ về TPS xe máy là gì, nguyên nhân gây lỗi và cách khắc phục giúp bạn duy trì hiệu suất tối ưu cho xe. Đừng để vấn đề nhỏ làm giảm hiệu suất, kiểm tra và hành động ngay. Liên hệ với Tahico để nhận hỗ trợ và tìm hiểu sản phẩm cảm biến TPS chất lượng!