Xéc măng là một thành phần thiết yếu đối với động cơ, giúp duy trì khả năng vận hành êm ái cùng bền bỉ của xe.

Với chức năng chủ yếu là ngăn cản dầu cùng khí tràn vào buồng đốt, xéc măng dầu và xéc măng khí có ý nghĩa quan trọng đối với việc đảm bảo hiệu năng cùng tuổi thọ của động cơ.

Vậy Xéc Măng là gì? Công dụng ra sao? Hãy cùng Tahico tìm hiểu chi tiết qua bài viết sau đây!

Tìm hiểu xéc măng là gì? Vị trí của xéc măng trong động cơ

Vòng găng, còn được biết đến với các tên gọi khác như xéc măng, séc măng, là một chi tiết kim loại hình vòng được lắp vào đường kính bên ngoài của piston trong động cơ đốt trong hoặc động cơ hơi nước.

Chúng thường được sử dụng để ngăn không cho khí cháy xâm nhập vào phần trên của động cơ và ngăn không cho dầu nhờn tiếp xúc với buồng đốt.

Ngoài ra, vai trò quan trọng của vòng găng là trong việc truyền nhiệt từ phần trên của piston sang thành xi lanh. Khoảng 70% tổng lượng nhiệt từ phía trên piston sẽ được truyền qua vòng găng.

Chúng cũng giúp điều chỉnh việc tiêu thụ dầu bằng cách loại bỏ dầu thừa từ thành xi lanh quay lại hệ thống chứa dầu hoặc cácte.

Vật liệu chế tạo Xéc măng là?

Khi xây dựng xéc măng, các vật liệu được sử dụng bởi nhà sản xuất có hệ số ma sát và hệ số giãn nở nhỏ thường là gang hoặc thép hợp kim, tùy thuộc vào yêu cầu về độ bền, để tránh biến dạng hoặc đứt gãy trong môi trường nhiệt độ cao.

Các vật liệu này cần phải có độ cứng, độ bền tốt và tính đàn hồi cao để chịu mài mòn trong điều kiện ma sát giới hạn.

Vị trí của Xéc măng

Xéc măng của ô tô thường được đặt trong các rãnh ở đầu piston, được kết hợp với piston và nắp xi lanh để tạo ra buồng đốt.

Trong quá trình cháy nhiên liệu, xéc măng phải chịu sự ảnh hưởng của nhiệt độ cao, lực ma sát, áp suất, lực va chạm cũng như sự ăn mòn của khí cháy và dầu nhờn trong buồng đốt.

Xéc măng có bao nhiêu loại

Hiện nay, trên thị trường có nhiều loại xéc măng được chia thành hai loại chính là:

Xéc măng khí (hay còn gọi là xéc măng hơi)
Xéc măng dầu

Xéc măng khí lại được phân thành 2 loại sau:

Xéc măng lửa: Là vòng ở phần trên cùng (đếm từ đỉnh piston xuống), tiếp xúc trực tiếp với luồng khí cháy (hỗn hợp xăng). Loại này thường được phủ lớp crom để tăng độ bền và thường có viền trắng.
Xéc măng ép: Hay còn gọi là xéc măng kín. Đây là vòng nằm ngay dưới vòng xéc măng lửa, có hình dáng tương tự nhưng có thể được hoặc không được phủ crom hoặc không, có màu xám đậm.

Và cuối cùng, xéc măng dầu – vòng nằm ở cuối cùng, dưới hai vòng xéc măng khí. Bao gồm hai lớp thép bên ngoài và kèm theo 1 lớp đàn hồi hướng tâm ở giữa. Lớp đàn hồi này thiết kế các khe rãnh nhỏ tiếp xúc với thành xi-lanh. Xéc măng dầu lại được chia thành hai loại:

Xéc măng có lò-xo
Xéc măng ba vòng

Công dụng của xéc măng động cơ

Có 4 nhiệm vụ cơ bản của xéc măng như sau:

Nén khí giữa hai bộ phận piston và thành xi lanh được duy trì.
Lớp màng dầu bôi trơn cần thiết để ngăn ngừa trầy xước trong quá trình vận hành máy được tạo ra.
Nhiệm vụ truyền nhiệt lượng từ piston đến xi lanh được thực hiện.
Hiện tượng piston gõ vào thành xi lanh được ngăn chặn không xảy ra.

Tuy nhiên, từng loại xéc măng sẽ có chức năng riêng biệt phù hợp với yêu cầu cụ thể.

Công dụng của xéc măng khí

Thường được sử dụng để bao phủ buồng đốt, chịu trách nhiệm ngăn cách giữa hai phần không gian bên trong xi lanh (buồng đốt) với phía dưới của buồng đốt.
Tạo ra sự kín kẽ cho khí nén (được tạo ra từ piston và đầu quy lát) ở bên trong buồng đốt để duy trì áp suất nén trong buồng, ngăn không cho không khí cháy từ trên buồng đốt xâm nhập xuống phần dầu ở máy phía dưới.
Kiềm giữ piston ở bên trong xi lanh.
Truyền nhiệt từ piston sang thành xi lanh, xéc măng sẽ truyền hết phần lớn nhiệt từ đầu piston sang thành xi lanh rồi tiếp tục rỉ ra vào hệ thống bằng nước làm mát hoặc gió để làm mát động cơ.

Công dụng của xéc măng dầu

Khi piston được đẩy lên, nhớt từ dưới cacte sẽ được kéo theo lên trên, tay dẫn sẽ quay và phun dầu xung quanh để bôi trơn xylanh, piston và xéc-măng và giảm ma sát cho piston.

Tại thời điểm này, bề mặt của xylanh đã được phủ đầy lớp nhớt. Ở phần dưới của thành xylanh (phần xilanh nằm bên dưới buồng đốt) sẽ có một lớp váng nhớt tồn đọng.

Xéc măng dầu có chức năng là loại bỏ lớp nhớt bôi trơn đã tồn đọng trên thành xilanh này sau đó tái tái chế vào buồng máy ở phía dưới.

Cơ chế hoạt động của xéc măng động cơ ô tô

Mặc dù có nhiều loại và hình dạng khác nhau, nguyên tắc hoạt động của xéc măng xe ô tô đều giống nhau. Chúng thường bung ra và ôm vào thành xi lanh do sự ma sát khi hoạt động luôn tồn tại.

Theo nguyên lý, trong quá trình hút, xéc măng xe ô tô được di chuyển lên trên và sát vào thành trên của rãnh xéc măng.

Ngược lại, trong quá trình xả và nén, xéc măng di chuyển xuống và tiếp xúc với thành dưới của rãnh. Ở vị trí giữa rãnh, xéc măng không tiếp xúc với cả hai thành mà chuyển động tự do khi piston liên tục di chuyển lên xuống.

Trong quá trình nổ, áp suất nén đẩy xéc măng xuống để tiếp nhận khí nén vào buồng cháy một cách dễ dàng hơn. Khi đó, khí nén sẽ thúc đẩy các xéc măng tiếp tục tiếp xúc với thành xi lanh để tạo ra áp suất cần thiết cho việc bung các buồng cháy của động cơ.

3 Dấu hiệu cần thay xéc măng ô tô

Khi hoạt động trong môi trường khắc nghiệt, xéc măng xe ô tô thường xuyên bị hỏng, dẫn đến ảnh hưởng đến hiệu suất của động cơ.

Khi phát hiện những dấu hiệu sau đây thì bạn cần phải đưa xe của mình đi bảo dưỡng và có thể cần thay xéc măng mới:

Mức khí thải tăng đột ngột

Dấu hiệu xéc măng bị hỏng là khi ống xả thải khói bất thường. Khi dầu bôi trơn rò rỉ vào buồng đốt, khí thải sẽ chuyển sang màu nâu đậm và màu trắng, cũng như dày hơn so với thông thường. Điều này cho thấy có sự cố trong hệ thống xả khí của xe.

Lượng dầu nhớt giảm

Khi xéc măng dầu bị mòn, dầu nhớt từ động cơ sẽ tràn trở lại buồng đốt. Điều này sẽ gây ra ma sát giữa các chi tiết của động cơ và làm tốn nhiên liệu hơn so với thông thường.

Khả năng tăng tốc kém và công suất động cơ thấp

Nếu khả năng tăng tốc của xe được cảm nhận là kém hơn so với thông thường hoặc có hiện tượng ì, có khả năng rằng xéc măng đang gặp sự cố.

Việc mòn xéc măng sẽ dẫn đến giảm áp suất nén và công suất của động cơ, gây khó khăn trong quá trình tăng tốc, đồng thời tiêu hao nhiên liệu và tạo ra nguy cơ tồn đọng nhiệt trong buồng đốt.

Cách kiểm tra xéc măng

Khi xéc măng gặp sự cố nhỏ, hiệu suất của động cơ ô tô sẽ bị ảnh hưởng. Do đó, khi nhận thấy các dấu hiệu hỏng hóc, việc kiểm tra nhanh chóng là rất quan trọng. Có thể kiểm tra bằng hai cách sau:

Khe hở giữa xéc măng và rãnh xéc măng cần được kiểm tra bằng thước lá.

Sử dụng ánh sáng từ đèn để kiểm tra khe hở lưng

Có thể bạn quan tâm:

Toyota VVT-i Là Gì | Bí Quyết Tiết Kiệm Nhiên Liệu
Cơ Cấu Lái Trục Vít Thanh Răng [Tìm hiểu ngay]

Lời kết

Khám phá sự hữu ích của xéc măng cùng Tahico! Với sự am hiểu về cấu tạo và công dụng cụ thể của xéc măng, quý khách sẽ có thêm niềm tin khi vận hành và bảo dưỡng ô tô của mình.

Xéc Măng Là Gì? Công Dụng Của Xéc Măng Dầu và Khí